«اعتدال» واژه ای نوپدید در فرهنگ سیاسی ما نیست، ولی از جمله واژگانی است که به تازگی کاربرد فراوان یافته و وارد نظام سیاست گذاری و برنامه ریزی کشور شده است. این گونه واژگان اگر به درستی تبیین نشود و وفاق نسبی دربارۀ مفهوم آنها پدید نیاید، دشواری هایی را پدید خواهد آورد. «اعتدال» به عنوان یک ارزش دینی و مبتنی بر یک بنیاد معرفتی متفاوت با مبنای مشهور ارسطویی آن، در متون دینی ما بسیار مورد توجه بود...

صحیفۀ سجادیه، متنی منسوب به امام زین العابدین (ع)، و از کهن ترین آثار بازمانده از نخستین سده های تمدن اسلامی است. عموم شیعیان صحیفه را دربردارندۀ تعالیم اخلاقی گسترده ای ریشه دار در وحی الاهی و معارف اهل بیت (ع) می دانند. بااینحال، کمتر کوششی برای بازشناسی اندیشۀ اخلاقی بازتابیده در آن، یا صورت بندی مبانی فلسفی این اندیشه صورت گرفته است؛ کوششی که می تواند برخی مجهولات تاریخ اندیشۀ اخلاقی در جها...

زهد به مثابۀ یک شیوۀ زندگی و یک نحوۀ سلوک اخلاقی در دو سدۀ نخست هجری در بومهای گوناگون جهان اسلام رواج داشت. در این میان، ابن مبارک نخستین کسی بود که به گردآوری و دسته بندی روایات زهد پرداخت. وی محدثی بود که کوشید اندیشه های زاهدانه را بر پایۀ روایات نظم بخشد و نظریه مند کند. آشنایی وی با اندیشه های زاهدانۀ گوناگون و دیگر مکاتب اخلاقی رایج در بومهای مختلف سبب شد وی در تبیین شیوۀ زهد سازگار با س...

از مهم ترین روش های تربیت اسلامی که در قرآن، سنت، و سیره امامان معصوم علیهم السلام، ازجمله امیر المؤمنین علی (ع)، به آن توجه و تأکید شده «عبرت آموزی» است. خداوند در قرآن کریم در آیات گوناگون یکی از مهم ترین منابع و عوامل هدایت انسان را عبرت از گذشته و گذشتگان معرفی می کند و با الفاظ و عبارات گوناگون مردم را به دقت و تأمل در زندگی و سرگذشت خوبان و بدان فرا می خواند و به انسان ها سفارش می کند که ...

اخلاق اسلامی و مفاهیم ارزشمند آن، جایگاه بسیار رفیعی در تکامل انسانیت دارند. تا انجا که هدف از بعثت آخرین و برترین پیامبر تکمیل مکارم اخلاقی بیان شده است. در نگاه استاد مطهری، اخلاق یعنی چگونه بودن و البته خوب بودن در این میان حرف اول را می زند. اخلاق چیزی نیست جز گونه ای از پرستش که تنها در وادی ایمان گرائی و با پشتوانه دین و مذهب می تواند توجیه شود. اخلاق از آنجائی که ریشه در فطرت ثابت انسانی...

متون و آثار آموزشی نظامی (آداب‌الحرب‌ها)، به‌مثابه مهم‌ترین متون تخصصی نبرد تاکنون، در بررسی‌های تاریخ جنگ و خشونت جمعی در قرون میانی تاریخ اسلام چندان موردتوجه قرار نگرفته‌اند. این متون افزون بر داده‌های تخصصی مرتبط با جنگ، دربردارنده اطلاعات ارزشمندی درباره موضوعات و مسائل پیرامونی جنگ است. این منابع برای بررسی‌های تاریخی در حوزه اخلاق جنگ بسیار کارآمد و راه‌گشاست؛ آن‌چنان‌که می‌توان با غور د...

اخلاق پزشکی تاریخچه ای بس طولانی در جهان دارد و مسلماً دستیابی به اخلاقی همسو با فرهنگ جوامع مختلف، باید با توجه به پیشینه تاریخی آنها حاصل گردد. اغلب تصور بر این است که تاریخ اخلاق پزشکی با بقراط آغاز می شود؛ در حالی که اخلاق پزشکی سابقه ای دیرینه تر دارد. روشن است که فرهنگ های مختلفی همچون بابلی، مصر باستان، یونانی، و ایرانی، همه در قانونمند کردن طب و حفظ حقوق بیماران اهتمام ورزیده اند. یکی از...

انتخابات دوره ی دهم ریاست جمهوری ایران در خرداد ماه 1388 از وجوه بسیاری تجربه ی جدیدی در تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی محسوب می شود. عدم رعایت اخلاق سیاسی در مناسبات مربوط به امر انتخابات در این دوره، نظام را در عرصه ی داخلی و خارجی با دشواری-هایی رو به رو ساخت. اشتباهات طرفین درگیر در امر انتخابات، از نامزدها و طرفداران ایشان گرفته تا نهاد های نظارتی مربوط و رسانه ی ملی، منجر به اتفاقات ناگواری شد...

از مهم ترین روش های تربیت اسلامی که در قرآن، سنت، و سیرة امامان معصوم علیهم السلام، ازجمله امیر المؤمنین علی (ع)، به آن توجه و تأکید شده «عبرت آموزی» است. خداوند در قرآن کریم در آیات گوناگون یکی از مهم ترین منابع و عوامل هدایت انسان را عبرت از گذشته و گذشتگان معرفی می کند و با الفاظ و عبارات گوناگون مردم را به دقت و تأمل در زندگی و سرگذشت خوبان و بدان فرا می خواند و به انسان ها سفارش می کند که ...

رابطه اخلاق و سیاست از موضوعات مهمی است که ذهن اندیشمندان را در طول تاریخ به خود معطوف کرده ، در بخش های مهمی از آثار آنان به تبیین این رابطه تعیین کننده پرداخته شده است . سیاست در هر گستره ای ، نمی تواند فارغ از دایره مباحث اخلاقی تنظیم و اعمال شود . سیاست متعهد به تدبیر امور، برقراری و تأمین نظم در جامعه می باشد در این پژوهش پیوند اخلاق و سیاست در اندیشه و عمل آیت الله خامنه ای و تأثیر آن در ...